 |
|
Phương Nga tại toà. Ảnh: Quỳnh Trần. |
Ngay khi TAND TP HCM mở đầu phần xét hỏi, Trương Hồ Phương Nga (30 tuổi, Hoa hậu người Việt tại Nga 2007) - bị cáo buộc lừa đảo 16,5 tỷ đồng - đã "thực hiện quyền im lặng", không trả lời các câu hỏi của HĐXX, KSV và luật sư (kể cả người bào chữa cho mình).
Tình huống hãn hữu này có nhiều người tán đồng, song cũng có người ái ngại cho bị cáo. Còn chủ toạ phiên tòa vẫn tỏ ra bình thản, không cáu gắt cũng không dồn ép bị cáo phải khai báo mà tiếp tục xét hỏi những người tham gia tố tụng khác.
Vấn đề đặt ra là, "Quyền im lặng" được đưa vào Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2015 nhưng nó chưa được thi hành. Còn nếu hiểu một cách máy móc thì Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2003 cũng không có điều luật nào quy định "Quyền im lặng" của bị can, bị cáo. Nhưng căn cứ vào các quy định khác, Luật Tố Tụng Hình Sự nước ta có quy định quyền này, hay nói chính xác hơn là "quyền không khai báo, không trả lời" những câu hỏi của người tiến hành tố tụng, của luật sư tại phiên toà - thực chất đây cũng là "Quyền im lặng" đối với họ.
Tuy nhiên, theo Điều 208 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2003 và Điều 308 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2015 đều quy định việc công bố lời khai của bị cáo trong giai đoạn điều tra, truy tố chỉ được thực hiện trong trường hợp "người được xét hỏi không khai tại phiên tòa hoặc không nhớ những lời khai của mình trong giai đoạn điều tra, truy tố" (điểm b, khoản 2 Điều 208 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2003 và điểm b khoản 2 Điều 308 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2015).
Và tại khoản 4 Điều 209 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2003, khoản 3 Điều 309 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự 2015 cũng quy định "nếu bị cáo không trả lời các câu hỏi thì HĐXX, KSV, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự tiếp tục hỏi những người khác và xem xét vật chứng, tài liệu có liên quan vụ án". Tất cả quy định này đã trực tiếp ghi nhận "Quyền im lặng" của bị cáo tại phiên tòa.
 |
|
Luật sư Phạm Công Hùng bảo vệ Phương Nga, đặt ra nghi vấn sao chép lời khai. Ảnh: Quỳnh Trần. |
Phiên toà thể hiện tinh thần cải cách tư pháp
Diễn biến phiên xử cho thấy bị cáo Phương Nga và cả chủ toạ đã áp dụng rất kỹ các quy định trên nên phiên tòa không bị xáo trộn, vẫn diễn ra bình thường. Mặt khác, chủ toạ thể hiện sự tôn trọng "Quyền im lặng" của bị cáo nên Phương Nga đã tin tòa - những ngày sau không im lặng nữa mà khai toàn bộ tình tiết của vụ án, giúp HĐXX có những phán quyết chính xác, kịp thời.
Người dự khán cũng như dư luận đánh giá phiên tòa diễn ra dân chủ thật sự, thể hiện đúng tinh thần cải cách tư pháp; bị cáo, người bị hại, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người làm chứng, đặc biệt là người bào chữa (luật sư) được trình bày tất cả chứng cứ một cách khách quan, toàn diện, không bị gò ép.
Chủ toạ điều khiển mạch lạc, dứt khoát, không chỉ thể hiện một người có bản lĩnh, đúng với tinh thần tranh tụng tại phiên tòa. Đặc biệt là xử lý các tình huống gay cấn, có lúc tưởng chừng bế tắc như: bị cáo Phương Nga thực hiện "Quyền im lặng"; người làm chứng đòi ngồi trong phòng kín... đều được chủ toạ xử lý đúng pháp luật và nhanh nhạy.
Tại tòa, chủ toạ đã tạo điều kiện cho mọi người được khai báo, trình bày hết ý kiến; được quyền cung cấp và giao nộp chứng cứ cho HĐXX; người bào chữa qua việc xét hỏi bị cáo, người bị hại và người làm chứng đã phát hiện nhiều tình tiết mới.
Cụ thể: hồ sơ vụ án có 2 bản ghi lời khai, một của bị cáo Phương Nga và một của ông Cao Toàn Mỹ ở vào thời điểm khác nhau nhưng nội dung giống nhau từ dấu chấm, dấu phẩy; những lời khai của người bị hại mâu thuẫn với diễn biến sự việc; vai trò của người làm chứng Mai Phương như thế nào trong nghi vấn tạo dựng tài liệu giả, sau khi người bị hại đã tố cáo Phương Nga với cơ quan điều tra.
Có dấu hiệu vi phạm hoạt động tư pháp của điều tra viên qua lời khai được "thông cung" của bị cáo Thùy Dung tại phiên tòa; việc bị cáo Dung nhận thư của bạn trai - nhân chứng Lữ Minh Nghĩa - có sự chứng kiến của 2 người cùng phòng giam…
Từ đó bị cáo Phương Nga đã tin và không còn im lặng, mọi tình tiết vụ án đều được công khai xem xét tại phiên tòa, chứ không chỉ căn cứ vào các tài liệu có sẵn trong hồ sơ.
 |
|
Chủ tọa Vũ Thanh Lâm công bố quá trình thẩm vấn nhân chứng Mai Phương đều được ghi âm, ghi hình. Ảnh: Quỳnh Trần. |
Khi HĐXX công bố các quyết định như thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với các bị cáo (cho tại ngoại hầu tra) và trả hồ sơ cho VKS điều tra bổ sung thì cả phòng xử án vỡ oà. Không chỉ những người dự khán, mà chính Phương Nga và bị cáo Nguyễn Đức Thuỳ Dung sau đó bày tỏ "không tin là mình được tại ngoại".
Không chỉ dư luận, mà cả lãnh đạo và nguyên lãnh đạo TAND Tối cao, nguyên lãnh đạo Tòa Hình sự TAND TP HCM đều đánh giá phiên toà thể hiện đúng tinh thần cải cách tư pháp, đáng để cả nước học tập.
Đinh Văn Quế
Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét